Op grond van art. 3:44 lid 1 BW is een rechtshandeling vernietigbaar wanneer zij door misbruik van omstandigheden tot stand is gekomen. Recentelijk heeft de Hoge Raad in het kader van de vernietiging van tijdens het huwelijk gewijzigde huwelijkse voorwaarden herbevestigd op welke wijze een beroep op misbruik van omstandigheden moet worden beoordeeld.
In dit artikel wordt de beschikking van de Hoge Raad besproken. Misbruik van omstandigheden is aanwezig wanneer iemand die weet of moet begrijpen dat een ander door bijzondere omstandigheden, zoals noodtoestand, afhankelijkheid, lichtzinnigheid, abnormale geestestoestand of onervarenheid, bewogen wordt tot het verrichten van een rechtshandeling, het tot stand komen van die rechtshandeling bevordert, ofschoon hetgeen hij weet of moet begrijpen hem daarvan zou behoren te weerhouden. In de beschikking van de Hoge Raad gaat het om de beoordeling van een beroep op misbruik van omstandigheden. De vrouw probeert de tijdens het huwelijk gewijzigde huwelijkse voorwaarden op deze grond te vernietigen.
Hoewel de beschikking van de Hoge Raad vooral een bevestiging vormt van hetgeen uit eerdere uitspraken al bleek, levert de uitspraak toch enkele voor de praktijk nuttige inzichten op. Voor een geslaagd beroep op voornoemd wilsgebrek is niet vereist dat een echtgenoot door het aangaan van of het wijzigen van huwelijkse voorwaarden is benadeeld. Dit zal vaak echter wel het geval zijn en die omstandigheid speelt een belangrijke rol bij de beoordeling. Vereist is dat de partij die zich hierop beroept, de overeenkomst zonder het misbruik van omstandigheden niet of niet op dezelfde voorwaarden zou hebben gesloten. Op de notaris rust de taak zich ervan te vergewissen dat van misbruik van omstandigheden geen sprake is. Dat is lang niet altijd eenvoudig. De notariële functie brengt met zich dat de notaris de concept-akte tijdig aan beide echtgenoten moet toesturen en met hen beiden moet bespreken.
Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel JBN 2025/44.