Hof Arnhem-Leeuwarden 16 april 2019, ECLI:NL:GHARL:2019:3358

27-04-2019 | Categorie: Jurisprudentie

Erflater is gehuwd geweest met zijn eerste echtgenote. Uit dit huwelijk zijn twee zonen geboren. De eerste echtgenote is overleden. In het kader van de afwikkeling van haar nalatenschap is een akte van verdeling opgemaakt tussen erflater en zijn zoons. Vervolgens is erflater gehuwd met zijn tweede echtgenote. In hun huwelijkse voorwaarden hebben erflater en zijn tweede echtgenote een inbreng- en verblijvensbeding ten aanzien van de echtelijke woning (naar Belgisch recht) opgenomen. Erflater heeft in zijn testament zijn zoons tot enige erfgenamen van zijn gehele nalatenschap benoemd. Die erfstelling is niet onvoorwaardelijk. Erflater heeft zijn zoons onder andere onterfd indien zij enige schenking van erflater aan zijn tweede echtgenote of enig beding van inbreng in gemeenschap of verblijving aan zijn tweede echtgenote uit hoofde van bedoelde huwelijkse voorwaarden niet respecteren.
De rechtbank heeft geoordeeld dat beide zoons door de hiervoor genoemde clausule zijn onterfd, omdat zij na het overlijden van hun vader in rechte de verdeling hebben vernietigd die zij waren overeengekomen in verband met het overlijden van hun moeder. Hiermee beogen de zoons tevens te komen tot het opnieuw samenstellen van de nalatenschap van hun vader. Daarbij wensen de zoons het uitsluitende eigendomsrecht van hun stiefmoeder op de woning, zoals dat voortvloeit uit bedoelde inbreng en verblijving, niet te erkennen. De rechtbank is van oordeel dat de clausule in het testament niet in strijd is met art. 4:4 lid 1 BW, omdat niet is gebleken dat de sanctie van onterving op het verzet van de zoons tegen de inbreng en verblijving hen op enigerlei wijze belemmert in de uitoefening van hun bevoegdheden in de nalatenschap van hun vader. Thans heeft het hof het vonnis van de rechtbank bekrachtigd. De zoons hebben niet duidelijk gemaakt welke bevoegdheden in de nalatenschap van hun vader in het geding zouden zijn als gevolg van de testamentaire clausule. Dat hun beroep op de nietigheid/vernietiging van de verdeling ertoe leidt dat zij geen erfgenamen zijn, betekent niet dat zij in enige erfrechtelijke vrijheid in zijn nalatenschap zijn belemmerd, wel dat de aan bepaalde gedragingen van hen door de erflater verbonden gevolgen worden geëffectueerd. Het staat de erflater vrij in zijn testament te bepalen wie zijn erfgenamen zijn en onder welke voorwaarden. De voorwaarde inzake het niet respecteren van de inbreng en verblijving was niet onmogelijk te vervullen en ook niet in strijd met de goede zeden, de openbare orde of dwingend recht.

Meer informatie:

• Hof Arnhem-Leeuwarden 16 april 2019, ECLI:NL:GHARL:2019:3358