De digitale nalatenschap: beheer van digitale assets (WPNR 2025/7498)

22-04-2025 | Categorie: Literatuur

Bij overlijden laat men steeds vaker een exclusieve macht over digitale voorwerpen na, doorgaans via een gebruikersruimte die alleen toegankelijk is met een toegangssleutel. De juridische overdracht van deze macht leidt tot goederenrechtelijke discussies, privacy-uitdagingen en bewijsproblemen (‘toegangsfase’). Wanneer een digitaal asset binnen een centraal platform is gestructureerd (‘gecentraliseerde assets’), neemt de aanbieder van het platform deze macht doorgaans over. De Nederlandse rechtspraak aanvaardt deze contractuele praktijk niet: een situatie waarin enkel een dienstaanbieder toegang tot digitale assets heeft, leidt tot ‘kerkhoven’ van informatie en kapitaal, en dat is ook volgens privacyrechtelijke en verbintenisrechtelijke principes onredelijk.
Wanneer een digitaal asset lokaal of gedistribueerd is gestructureerd, kunnen rechtsopvolgers geen toegang verkrijgen via een centrale dienstaanbieder (‘gedecentraliseerde assets’). Als de toegangssleutel bij een vertrouwenspersoon opvorderbaar is of zich bij rechtsopvolgers onder algemene titel bevindt, kunnen zij de macht feitelijk overnemen. Het is echter niet altijd duidelijk of het digitale asset zelf onder algemene titel kan overgaan. Pas daarna kan, in samenhang met rechten van erfgenamen en derden, de precieze omvang van hun beheersbevoegdheden worden bepaald (‘beheersfase’).
Dit artikel biedt, bij wijze van handleiding, een verkenning van de beheersfase en stelt daarbij een aantal oplossingen voor. Omdat de overgang en omvang van beheersbevoegdheden mede worden bepaald door goederenrechtelijke, verbintenisrechtelijke en gegevensbeschermingsrechtelijke principes, wordt hun invloed tijdens de toegangsfase eerst theoretisch benaderd. Het daaropvolgende deel biedt een meer praktische handleiding voor rechtsopvolgers onder algemene titel. Hieronder worden, naast wettelijke erfgenamen, ook de situatie van executele, het testamentair bewind over de gehele nalatenschap en het gerechtelijk bewind over de gehele nalatenschap begrepen.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel WPNR 2025/7498.