De digitale nalatenschap: overdracht en verdeling van digitale assets in de nalatenschap (WPNR 2025/7498)

22-04-2025 | Categorie: Literatuur

Wanneer er ook digitale ‘dingen’ in een nalatenschap zitten, komt bijna als vanzelf de vraag op: wat moet of kan men ermee bij de verdeling of overdracht van de nalatenschap(sgoederen)? Wie zich in de literatuur over digitale nalatenschappen verdiept, zal bemerken dat een belangrijk deel van de discussie draait om kwalificatie. Is het ene of het andere digitale ‘ding’ een goed in de zin van art. 3:1 BW? Een vordering misschien? Een vermogensrecht van eigen aard? Bijna geen enkele auteur ontkomt aan deze kwalificatievraag – en dat is logisch. Juristen gebruiken kwalificatie als routekaart naar de toepasselijke regels. De discussies zullen voorlopig niet definitief worden beslecht, maar dat neemt niet weg dat de realiteit van vandaag is dat er een juridisch-praktische omgangsvorm moet zijn met de digitale nalatenschap.
Een digitaal ‘ding’ is geen zaak, maar kan wel een vermogensrecht zijn. Als iets geen rivaliserend digitaal ‘iets’ is, dan kan het niet worden overgedragen of verdeeld in de goederenrechtelijke betekenis van het woord. Ook als een digitaal object wel als vermogensrecht kan worden aangemerkt, barst het van de goederenrechtelijke onzekerheden over kwalificatie, overdraagbaarheid en leveringsvoorschriften. Maar er is gelukkig geen vermogensrechtelijk rechtsvacuüm. Het verbintenissenrecht lijkt wat makkelijker mee te kunnen bewegen en de verhouding tussen de betrokken partijen (erfgenamen onderling en/of erfgenamen en derden) vorm te kunnen geven. Het ontbreken van een (uitgekristalliseerde) goederenrechtelijke status betekent overigens niet dat er geen afspraken kunnen worden gemaakt over de omgang met de digitale ‘bestanddelen’ van een nalatenschap in het kader van een proces dat in algemene zin kan worden bestempeld als ‘de verdeling’.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel WPNR 2025/7498.