Verloofde van erflater erft op grond van concepttestament (JBN 2025/26)

01-08-2025 | Categorie: Literatuur

Rechtbank Gelderland heeft recent gevolgen verbonden aan een concepttestament, omdat erfopvolging op grond van het versterferfrecht gezien de omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Volgens de rechtbank staat vast dat het concepttestament de wil van erflater correct weergeeft en dat enkel geen notariële akte tot stand is gekomen door het vroegtijdig overlijden van erflater. Op grond van het concepttestament vererft de nalatenschap aan de verloofde van erflater als enig erfgenaam en wordt het versterferfrecht buiten toepassing gelaten. Ondanks dat een concepttestament niet aan deze vormvereisten voldoet, blijkt uit de lagere rechtspraak dat erfopvolging op grond van het concepttestament kan geschieden als erfopvolging op grond van het versterferfrecht naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Daarvoor is vereist dat kan worden vastgesteld dat het concepttestament overeenstemt met de (daadwerkelijke) wil van de erflater op het moment van overlijden. 
Waar dient de notaris op bedacht te zijn als na het overlijden van een erflater blijkt dat een concepttestament aanwezig is en hier door de in het concepttestament begunstigde personen een beroep op wordt gedaan? Voorop kan worden gesteld dat de verantwoordelijkheid voor het ondertekenen van een notarieel testament bij de erflater zelf ligt. Wel mag van de notaris worden verwacht dat hij de erflater geregeld herinnert aan het feit dat het concepttestament nog moet worden gepasseerd én dat aan het concepttestament in beginsel geen juridische waarde wordt toegekend. Na het overlijden van de erflater dient de notaris in de eerste plaats terughoudend te zijn met het vrijgeven van het concepttestament. De wettelijke regeling die geldt voor testamenten of de jurisprudentie die is gewezen over herroepen testamenten kunnen niet zonder meer ook als basis dienen voor concepttestamenten. Onduidelijkheid bestaat derhalve nog over de vraag in hoeverre de notaris zijn geheimhoudingsplicht schendt als hij informatie verstrekt over het bestaan van of de inhoud van het concepttestament aan degenen die daarom verzoeken. Daarnaast dient de notaris terughoudendheid te betrachten bij het opmaken van een verklaring van erfrecht als onduidelijkheid bestaat over de erfopvolging door het bestaan van een concepttestament. Het is niet aan de notaris om na het overlijden vast te stellen of het concepttestament overeenstemt met de wil van de erflater en dienovereenkomstig een verklaring voor erfrecht af te geven. Deze taak is – net als in het geval van uitleg – voorbehouden aan de rechter.

Wanneer u een abonnement heeft op SDU Opmaat, dan kunt u middels de link het complete artikel raadplegen: artikel JBN 2025/26.